Op 12 april organiseerde EN. een kennisbijeenkomst over participatie in de energietransitie. De Wine & Dine-zaal van de Euroborg was goedgevuld met vertegenwoordigers van verschillende partijen die actief zijn bij de energietransitie. Zowel lokale energie-initiatieven als marktpartijen en overheden (gemeenten, provincies) waren aanwezig. Dagvoorzitter prof.mr.dr. Hanna Tolsma, gespecialiseerd in participatie in de energietransitie, leidde de middag in goede banen.
Bertil Westers schetste als eerste spreker op basis van de jurisprudentie de ontwikkeling van de eisen rond participatie door de jaren heen. Was in 2015 nog d
e heersende jurisprudentie dat het ontbreken van participatie geen argument was om planologische medewerking te weigeren, sinds 2019 is er een inspanningsverplichting gericht op het vergroten van maatschappelijk draagvlak. Draagvlak is overigens geen voorwaarde, zo lang de initiatiefnemers maar wel inspanningen heeft gedaan om draagvlak te krijgen. Hieraan wordt vrij snel voldaan.
Heinrich Winter ging in de tweede inleiding in op de bestuurskundige invalshoek van participatie. Hij plaatste dat binnen het bredere kader van ‘public values’, publieke waarden. Participatie gaat vaak over publieke belangen, het tegengaan van klimaatverandering is zo’n publiek belang. Energietransitie is een middel om dat belang te dienen, maar het gaat er dan vaak om hoe dat moet worden ingevuld. Hij haalde Mark Moore aan (‘Creating public values’) die over publieke waarden stelt: ‘Public values are what the public values’. Met andere woorden: vraag het de mensen. Daarover moet participatie gaan en dan niet vrijblijvend in de zin van informeren, raadplegen en adviseren, want dat zijn eigenlijk schijnbewegingen. Echte participatie is samen ontwikkelen, samen beslissen en zelfsturing. Dat leidt bij de energietransitie tot serieus draagvlak en dan kunnen we samen meters maken. 
In de derde inleiding ging Gert Blekkenhorst ten slotte in op draagvlakmetingen. Het bevoegd gezag kan in beleid een inspanningsplicht voor een initiatiefnemer opnemen om omwonenden in het gebied te informeren en draagvlak te creëren of te vergroten. De gemeente kan voor initiatieven die afwijken van het Omgevingsplan (buitenplanse omgevingsplanactiviteit) participatie verplicht stellen Gert liet concrete voorbeelden zien van participatieverordeningen van gemeenten en liet resultaten zien van eerdere door hem uitgevoerde draagvlakonderzoeken en inwonerspeiling, bijvoorbeeld over de vraag hoe bewoners bet
rokken willen worden bij de discussie en besluitvorming over energietransitie.
In de afsluitende discussie én aansluitende borrel werden geanimeerde discussies gevoerd met volop interactie tussen markt, initiatieven en overheden. De kennisbijeenkomst was daarmee ook een vruchtbare middag voor het uitwisselen van standpunten, ideeën en inspiratie.
Wilt u meer informatie over de presentaties of over de dienstverlening van EN., neem dan contact op met Niko Struiksma (Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. of 050-3051191.